| Hoornvlieszweer | meer ogen |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
Let op: in deze pagina moeten nog de broodnodige links worden aangebracht.
|
Wat is het? Een hoornvlieszweer is een open wond op het hoornvlies (het doorzichtige laagje voor de iris en pupil) die meestal wordt veroorzaakt door een ooginfectie. |
- contactlenzen, verwondingen, aandoeningen, medicijnen en voedingstekorten kunnen ook open wonden (zweren) op het hoornvlies veroorzaken.
- pijn, gevoel van een vreemd voorwerp in het oog (de pijn en het gevoel van een vreemd voorwerp kunnen ernstig zijn), roodheid, tranende ogen en gevoeligheid voor licht zijn veel voorkomende symptomen.
- artsen stellen de diagnose van een zweer op basis van het uiterlijk van het hoornvlies van de persoon.
- meestal worden zo snel mogelijk antibiotische, antivirale of antischimmel oogdruppels voorgeschreven.
(Zie ook Herpes simplex keratitis.)
Oorzaak
Hoornvlieszweren kunnen worden veroorzaakt door infecties met bacteriën, schimmels, virussen of parasieten zoals Acanthamoeba (die in verontreinigd water leeft). Zweren kunnen ontstaan door een hoornvliesbeschadiging, zoals bij ernstige droge ogen, als een vreemd voorwerp in het oog krast, doordringt of blijft steken, of, vaker, als het oog geïrriteerd raakt door een contactlens, vooral wanneer contactlenzen tijdens het slapen worden gedragen of niet voldoende worden gedesinfecteerd (zie Verzorging en complicaties). Virale hoornvlieszweren (vaak veroorzaakt door het herpesvirus) kunnen door fysieke stress worden veroorzaakt of spontaan terugkeren. Een tekort aan vitamine A en eiwitten kan leiden tot de vorming van een hoornvlieszweer. Dergelijke zweren komen echter zelden voor in de Verenigde Staten.
Wanneer de oogleden niet goed sluiten, kan het hoornvlies droog en geïrriteerd raken. Dit soort irritatie kan leiden tot letsel en de ontwikkeling van een hoornvlieszweer. Hoornvlieszweren kunnen ook het gevolg zijn van ingegroeide wimpers (trichiasis), een naar binnen gekeerd ooglid (entropion) of een ooglidontsteking (blefaritis).
Symptomen
Hoornvlieszweren veroorzaken roodheid, pijn, meestal een gevoel alsof er een vreemd voorwerp in het oog zit (vreemd-lichaamgevoel), pijn, gevoeligheid voor fel licht en verhoogde traanproductie. De zweer verschijnt vaak als een witte of doffe, grijzige vlek op het hoornvlies. Soms ontwikkelen zich zweren over het hele hoornvlies en kunnen ze diep doordringen. Er kan zich pus achter het hoornvlies ophopen, waardoor soms een witte laag aan de onderkant van het hoornvlies ontstaat (hypopyon genoemd). Het bindvlies is meestal bloeddoorlopen. Hoe dieper de zweer, hoe ernstiger de symptomen en complicaties.
Complicaties van een hoornvlieszweer
Hoornvlieszweren kunnen met behandeling genezen, maar ze kunnen een troebel litteken achterlaten dat het gezichtsvermogen belemmert.
Andere complicaties zijn onder meer een diepgewortelde infectie, perforatie van het hoornvlies, verplaatsing van de iris en vernietiging van het grootste deel of al het weefsel in de oogkas.
Diagnose
- een oogonderzoek
- soms kweken
Artsen beoordelen het ulcus met behulp van een spleetlamp (een instrument waarmee artsen het oog onder hoge vergroting kunnen onderzoeken). Om een ulcus duidelijk te kunnen zien, kan een arts oogdruppels toedienen die een geelgroene kleurstof bevatten, fluoresceïne genaamd. De fluoresceïne kleurt tijdelijk de beschadigde delen van het hoornvlies, waardoor de arts de beschadigde delen van het hoornvlies kan zien die anders niet zichtbaar zijn.
In sommige situaties schrapen artsen het oppervlak van grote zweren af om een monster te nemen. Het monster wordt vervolgens in een laboratorium gekweekt om de bacterie, schimmel, virus of protozoön te identificeren die de infectie veroorzaakt. Zodra het organisme is geïdentificeerd, kiezen artsen de beste medicatie om de infectie te bestrijden.
Behandeling
- antibiotische, antivirale of antischimmel oogdruppels
- druppels die het oog verwijden
- soms transplantatie van het hoornvlies
Een hoornvlieszweer is een noodgeval dat onmiddellijk moet worden behandeld.
Antibiotische, antivirale of antischimmel oogdruppels zijn meestal onmiddellijk nodig en moeten vaak worden toegediend, soms elk uur, 24 uur per dag, gedurende meerdere dagen.
Druppels die het oog verwijden, zoals atropine of scopolamine, kunnen de pijn verlichten en de kans op complicaties verminderen.
Soms is een hoornvliestransplantatie (keratoplastiek) nodig.
Bronnen: