| Acromegalie en reuzengroei | meer hormonaal-metabolisch |
| Gigantisme | |
|
|
 |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de
Wat is het?
Gigantisme en acromegalie zijn abnormale groeipatronen die worden veroorzaakt door een teveel aan groeihormoon.
Bij kinderen veroorzaakt een teveel aan groeihormoon gigantisme, wat betekent dat ze gigantisch zijn of een reus.
Bij volwassenen veroorzaakt een teveel aan groeihormoon acromegalie.
- bij gigantisme worden kinderen erg lang
- bij acromegalie worden volwassenen niet groter, maar hebben ze misvormde botten en schedel
- andere symptomen zijn zwakte, zichtproblemen en hartproblemen die kunnen leiden tot hartfalen
- artsen behandelen gigantisme en acromegalie met operaties en medicijnen om het groeihormoongehalte te verlagen
Oorzaak
Gigantisme en acromegalie worden bijna altijd veroorzaakt door:
- een niet-kankerachtige (goedaardige) tumor op je hypofyse die extra groeihormoon aanmaakt
De hypofyse is een stukje weefsel ter grootte van een erwt onderin je hersenen. Klieren zijn organen die hormonen maken en afgeven in je bloed. Hormonen zijn chemische stoffen die andere cellen of weefsels aanzetten tot actie. Je hypofyse maakt veel verschillende soorten hormonen, waaronder groeihormoon.
Het extra groeihormoon in je bloed zorgt ervoor dat je botten, spieren en organen groter worden.
Symptomen van gigantisme
Gigantisme is een ziekte van kinderen. Symptomen zijn onder andere:
- extreme groei van lange botten, dus armen en benen zijn erg lang
- zeer lang worden
- later dan normaal in de puberteit komen
- soms problemen met de ontwikkeling van de geslachtsorganen
Symptomen van acromegalie
Acromegalie is een ziekte die meestal begint tussen de leeftijd van 30 en 50 jaar. In tegenstelling tot de botten van kinderen, kunnen de botten van volwassenen niet langer groeien. In plaats daarvan veranderen hun botten van vorm en vervormen ze. Symptomen zijn:
- grover wordende, verdikte gelaatstrekken
- gezwollen handen en voeten
- behoefte aan grotere maten ringen, handschoenen, hoeden en schoenen
- een dikke, tonvormige ribbenkast
- gewrichtspijn
- soms zwakte in armen en benen
- onregelmatige menstruatie bij vrouwen
- bij mannen, erectiestoornissen
Gevolgen
Onbehandelde gigantisme en acromegalie kunnen veroorzaken:
- vergroot hart en hartfalen
- verhoogde kans op suikerziekte, hoge bloeddruk, en slaapapneu
Mensen met onbehandeld gigantisme en acromegalie hebben een kortere levensverwachting.
Diagnose
Het is meestal gemakkelijk te zien wanneer kinderen te veel groeien. Maar bij volwassenen kan het lang duren voordat de abnormale botgroei bij acromegalie wordt opgemerkt, omdat het beetje bij beetje gebeurt.
Als artsen gigantisme of acromegalie vermoeden, zullen ze:
- soms kijken ze naar foto's die in de loop van de tijd van u zijn genomen - deze kunnen lichamelijke veranderingen laten zien die vaak voorkomen bij acromegalie
- bloedonderzoek doen om het groeihormoongehalte te meten
- röntgenfoto's van je handen maken om te kijken naar verdikte botten of opgezwollen weefsel
- CT-scan of MRI van de hersenen om te zoeken naar een tumor in de hypofyse
Behandeling
Artsen behandelen gigantisme en acromegalie met een combinatie van:
- chirurgie om een hypofyse tumor te verwijderen
- bestralingstherapie
- medicijnen die de aanmaak van groeihormoon stoppen
Na een operatie of bestraling om een hypofyse tumor te behandelen, kan het nodig zijn om hormoon supplementen te nemen om de hormonen die de hypofyse maakt te vervangen.
Bronnen:
- Merck Manual, professional version
- Merck Manual, consumer version
- Beers, Marc H. (red.), 2005, 2e druk. Merck Manual Medisch Handboek. Bohn Stafleu van Loghum. 1970 blz. ISBN 978-90-313-4300-5. blz.951-952
- Wiki Nederlandstalig
- Wiki Engelstalig
| Laatste wijziging: 16 mei 2022 |