Overzicht van omgevings- en beroepsgebonden longaandoeningen meer longen en luchtwegen

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?
Milieu- en beroepsgebonden longaandoeningen zijn het gevolg van het inademen van stof, chemicaliën, gassen, dampen en andere blootstellingen via de lucht.

De longen worden voortdurend blootgesteld aan de externe omgeving en zijn gevoelig voor vele beroepsmatige en omgevingsgebonden uitdagingen. Ziekten als gevolg van milieu- of beroepsmatige blootstelling kunnen betrekking hebben op elk deel van de longen, waaronder de:

  • luchtwegen, dit zijn de organen (zoals de keel, luchtpijp en bronchiën) die lucht naar de longen brengen
  • alveoli, de kleine luchtzakjes in de longen
  • pleura, dit zijn membranen die de borstholte bekleden en de longen omringen

De luchtwegen worden bijvoorbeeld aangetast bij werkgerelateerde astma, reactief luchtwegdisfunctiesyndroom, toxische inhalaties, luchtvervuilinggerelateerde ziekten of byssinose. De alveoli zijn aangetast bij pneumoconiose (zoals pneumoconiose bij steenkoolarbeiders), overgevoeligheidspneumonitis of silicose. Het borstvlies wordt aangetast bij asbestose en asbestgerelateerde ziekten.

Het is al lang bekend dat blootstelling door inademing astma veroorzaakt (zie werkgerelateerde astma). Meer recent zijn ze ook erkend als oorzaak van COPD (chronische obstructieve longziekte), zowel bij mensen die roken als bij mensen die niet roken. Inademing van omgevingsfactoren kan ook reeds bestaande longaandoeningen, zoals astma en COPD, verergeren.

Artsen die een milieu- of beroepsgebonden longaandoening vermoeden, vragen specifiek naar de bedrijfstak en de taken in het werk, vroegere en huidige blootstellingen en of de symptomen verband lijken te houden met het werk, thuis of een andere omgeving.

Werknemers met risico op milieu- of beroepsgebonden longaandoeningen
Ziekte Getroffen werknemers
Asbestose en asbestgerelateerde longvliesaandoeningen
  • Bouwvakkers en verbouwers die asbesthoudende materialen (waaronder isolatie) installeren of verwijderen
  • Werknemers op scheepswerven
  • Werknemers die asbest delven, frezen of produceren
Beryllium ziekte
  • Werknemers in de lucht- en ruimtevaart
  • Werknemers in de metaalindustrie
Bronchiolitis obliterans
  • Werknemers van smaakstoffen (popcornwerkerslong)
  • Militairen ingezet in Irak of Afghanistan
Byssinose Katoen-, hennep-, jute- en vlasarbeiders
Pneumoconiose bij steenkoolarbeiders Werknemers steenkolen
Overgevoeligheids pneumonitis
  • Kantoorpersoneel wanneer de airconditioningsystemen besmet raken met bepaalde schimmels en bacteriën
  • Werknemers in zwembaden en spa's (door besmette sprays)
  • Boeren, champignonkwekers, molenaars en bouwvakkers, vogelhouders, mensen die worden blootgesteld aan isocyanaten (urethanen)
Werkgerelateerde astma
  • Mensen die werken met irriterende of allergene stoffen zoals meel, granen, houtstof, isocyanaten (urethanen), kleurstoffen, antibiotica, epoxyharsen, schoonmaakproducten, schimmels, latex, dierlijk haar, schaaldieren, metalen (chroom en nikkel), irriterende gassen, dampen en nevels.
  • Militair personeel uitgezonden naar Irak of Afghanistan
Silicose
  • Mijnwerkers
  • Werknemers in gieterijen
  • Pottenbakkers
  • Zandstralers
  • Snijders van zandsteen of graniet
  • Werknemers die producten van steen of synthetisch steen snijden, slijpen en afwerken (zoals aanrechtbladen van siliciumdioxide)
  • Tunnelarbeiders

Preventie   
De preventie van milieu- en beroepsgebonden longaandoeningen is gericht op het verminderen of elimineren van de blootstelling aan stoffen die de ziekte kunnen veroorzaken. In volgorde van meest naar minst effectief, kan blootstelling met de volgende maatregelen worden verminderd of geëlimineerd:

  • verwijderen van het gevaar van de werkplek
  • vervanging door veiligere, minder giftige materialen
  • toepassing van technische maatregelen (dat wil zeggen, beheersing van de omgeving, bijvoorbeeld met omkastingen, ventilatiesystemen, veilige schoonmaakprocedures)
  • administratieve maatregelen gebruiken (bijvoorbeeld het aantal mensen beperken dat wordt blootgesteld aan gevaarlijke omstandigheden)
  • persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken (bijvoorbeeld een ademhalingstoestel of stofmasker)

Hoewel ademhalingstoestellen de blootstelling verminderen, hebben ze over het algemeen de minste voorkeur als preventieve maatregel. Ze moeten worden overwogen als effectievere interventies niet haalbaar zijn of het gevaar niet voldoende verminderen. Adembescherming wordt meestal gedragen bij specifieke taken met een hoog risico en niet gedurende de hele werkdag.

Wanneer een ademhalingstoestel nodig is om de gezondheid van een werknemer te beschermen, moet de werknemer worden ingeschreven in het door de werkgever voorgeschreven schriftelijke ademhalingsbeschermingsprogramma, dat een medische evaluatie en een jaarlijkse pasvormtest van het ademhalingstoestel omvat om een goede pasvorm te garanderen. De medische evaluatie omvat een beoordeling of de persoon in staat is om het type ademhalingstoestel te dragen dat op de werkplek zal worden gebruikt.

Medisch toezicht is een ander onderdeel van preventie. Bij medisch toezicht worden regelmatig evaluaties van een werknemer uitgevoerd, bijvoorbeeld met longfunctietests of beeldvorming van de borstkas, om stoornissen vroegtijdig te identificeren wanneer vermindering van de blootstelling en andere interventies de gevolgen op lange termijn kunnen helpen verminderen. De Occupational Safety and Health Administration (OSHA) van de Verenigde Staten stelt medisch toezicht verplicht voor bepaalde blootstellingen, zoals asbest en silica.


Bronnen:

Laatste wijziging: 18 januari 2024 Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek

  Einde van de pagina