| Overzicht van nierfiltratiestoornissen | meer nieren, urinewegen |
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de
Merck Manual, consumer version.
Lees meer over de Merck Manuals.
|
|
Ziekten die de nieren aantasten kunnen worden onderverdeeld in 3 categorieën op basis van de manier waarop ze verschillende delen van de nieren aantasten:
- Glomerulonefritis (of nefritisch syndroom) is een ontsteking van de glomeruli, waardoor bloedcellen en eiwitten uit de glomerulaire haarvaten in de urine terechtkomen en is soms erfelijk (het wordt dan erfelijke nefritis of Alport syndroom genoemd)
- het nefrotisch syndroom treedt op wanneer door beschadiging van de haarvaten van de glomeruli eiwitten in de urine lekken
- Tubulointerstitiële nefritis is een ontsteking van de tubuli en/of de weefsels rondom de tubuli (interstitium)
Sommige aandoeningen hebben kenmerken van zowel glomerulonefritis als nefrotisch syndroom.
Een aparte aandoening, refluxnefropathie genaamd, als gevolg van reflux van urine vanuit de blaas naar de nieren, verhoogt het risico op urineweginfecties en kan ontsteking en littekenvorming van de nieren veroorzaken.
Glomerulonefritis, nefrotisch syndroom en tubulointerstitiële nefritis zijn geen specifieke aandoeningen maar eerder categorieën van aandoeningen. Veel specifieke aandoeningen vallen binnen elke categorie en veel specifieke aandoeningen kunnen aandoeningen in elke categorie veroorzaken. Bijvoorbeeld, membranoproliferatieve glomerulonefritis is een ontsteking van nierfiltercellen veroorzaakt door een immuunreactie. De immuunrespons kan worden veroorzaakt door een van de verschillende auto-immuunziekten, zoals systemische lupus erythematosus (lupus), of door een infectie of zelfs kanker.
Bij glomerulonefritis is de ontsteking vaak het gevolg van een abnormale immuunreactie. Zo'n reactie kan op 2 manieren optreden:
- antilichamen (eiwitten die door het lichaam worden gemaakt om specifieke moleculen, antigenen genaamd, aan te vallen) kunnen zich rechtstreeks hechten aan cellen van de nieren of moleculen die daarin vastzitten, waardoor ontsteking ontstaat
- antilichamen hechten zich aan antigenen buiten de nieren en deze antigeen-antilichaamcomplexen (of immuuncomplexen) worden door de bloedstroom naar de nieren vervoerd en raken verstrikt in de glomeruli, waardoor een ontsteking ontstaat
Als er genoeg glomeruli beschadigd zijn, neemt de nierfunctie af. Hierdoor daalt de urineproductie en hopen afvalstoffen zich op in het bloed. Wanneer de schade ernstig is, hopen ontstekingscellen en beschadigde glomerulaire cellen zich op, waardoor de haarvaten in de glomeruli worden samengedrukt en de filtratie wordt belemmerd. Er kan littekenvorming ontstaan, wat ook de nierfunctie belemmert en de urineproductie vermindert. In sommige gevallen kunnen zich kleine bloedstolsels (microtrombi) vormen in de kleine bloedvaten, waardoor de nierfunctie nog verder afneemt. In zeldzame gevallen kan glomerulonefritis het gevolg zijn van een erfelijke aandoening. In andere gevallen wordt glomerulonefritis veroorzaakt door een ontsteking van de bloedvaten (vasculitis).
Bij het nefrotisch syndroom lekken grote hoeveelheden eiwit uit het bloed in de urine. Deze lekkage kan worden veroorzaakt door beschadiging van de glomeruli door ontstekingsprocessen of niet-inflammatoire processen. Bij ontstekingsprocessen verschijnen rode bloedcellen in de urine. Het nefrotisch syndroom door ontsteking heeft daarom kenmerken die lijken op die van glomerulonefritis. Bij niet-inflammatoire processen verschijnen er geen rode bloedcellen in de urine. Sommige vormen van het nefrotisch syndroom kunnen ernstig zijn. De glomeruli raken getekend en er ontstaat nierfalen (verlies van de meeste nierfuncties). Bij minder ernstige vormen van het nefrotisch syndroom vermindert de nierfunctie nauwelijks.
Tubulointerstitiële nefritis wordt vaak veroorzaakt door een toxische of allergische reactie op een medicijn. In de aangetaste nier verschijnen witte bloedcellen of littekenweefsel. Een infectie van de nieren (pyelonefritis) kan ook tubulointerstitiële nefritis veroorzaken. Wanneer een ontsteking de tubuli en omliggende weefsels beschadigt, kunnen de nieren hun normale functies, zoals het concentreren van urine, niet meer uitvoeren, waardoor de urine te verdund is. De nieren kunnen ook niet meer in staat zijn om afvalstoffen uit het lichaam te verwijderen of de uitscheiding van zuur, natrium en andere elektrolyten, zoals kalium, in balans te houden. Als de schade ernstig is en beide nieren treft, is het resultaat nierfalen.
Bronnen:
| Laatste wijziging: 05 november 2023 | Colofon Disclaimer Privacy Zoeken Copyright © 2002- G. Speek |