Steenpuist  /  Folliculitis  /  Furunkel  /  Karbonkel meer huid  

Wat is het?   
Een folliculitis is een infectie van een haarzakje, als gevolg van een stafylokokbacterie.
Een furunkel (steenpuist) is een geïnfecteerde holte onder het huisoppervlak.
Een karbonkel (negenoog) is een groepje kleine en ondiepe furunkels die onder de huid met elkaar zijn verbonden.
Deze drie verschillen van elkaar in grootte en in diepte.


Folliculitis

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?   
Een haarzakje is de plaats waar een haar uit uw huid groeit. Folliculitis is een ontsteking of infectie in een haarzakje. Wanneer het te wijten is aan een infectie, is het een soort van zeer klein huidabces.

  • folliculitis wordt meestal veroorzaakt door een infectie met bacteriën
  • soms kunnen stugge haren na het scheren opnieuw de huid binnendringen (ingegroeide haren) en een folliculitis veroorzaken die niet geïnfecteerd is
  • "hot tub folliculitis" is een soort folliculitis die wordt veroorzaakt door bepaalde bacteriën die kunnen groeien in een hot tub of whirlpool
  • folliculitis ziet eruit als een klein rood of wit puistje aan de basis van een haar
  • geïnfecteerde follikels jeuken of zijn licht pijnlijk
  • antibiotische lotion of gel geneest meestal folliculitis

Oorzaak   
De meeste vormen van folliculitis worden veroorzaakt door bacteriën, meestal stafylokokken (stafylokokkeninfectie). Andere soorten bacteriën en schimmels kunnen ook folliculitis veroorzaken. U krijgt folliculitis meestal op plaatsen waar uw huid vochtig of geïrriteerd is door wrijving, zoals de huid onder sportuitrusting of op uw billen.
Je kunt ook folliculitis krijgen als je:

  • verwondingen aan je huid hebt
  • bepaalde huidaandoeningen hebt, zoals acne
  • uw huid bedekt moet houden met plakband of rubberen handschoenen
  • een aandoening hebt of medicijnen gebruikt die uw immuunsysteem verzwakken

Symptomen   

  • kleine rode of witte pukkeltjes in een haarzakje
  • de pukkeltjes kunnen jeuken of licht pijnlijk zijn
  • u kunt één of veel geïnfecteerde follikels hebben
  • als de ontstoken follikels groter worden en dieper gaan, kunnen ze uitgroeien tot huidabcessen (steenpuisten)

Behandeling   

  • was uw lichaam met antibacteriële zeep
  • maak een washandje nat met warm zout water en breng het een paar keer per dag aan op de folliculitis
  • smeer antibiotische crème op uw huid
  • neem antibiotica via de mond, als u een groot gebied met geïnfecteerde follikels heeft

Als u regelmatig last heeft van ingegroeide haren:

  • ten tijdje stoppen met scheren
  • antibiotica nemen als de haarzakjes geïnfecteerd zijn

Hot tub folliculitis:
Hot tub folliculitis gaat vanzelf over. Het chloorniveau van het bubbelbad controleren en aanpassen om te voorkomen dat andere mensen folliculitis krijgen.


Bronnen:


Furunkel en Karbonkel

Wat is het?   
Furunkels (steenpuisten) zijn door stafylokokkeninfectie veroorzaakte gevoelige huidabcessen, waarbij een haarfollikel en het omliggende weefsel betrokken zijn.
Karbonkels (carbunkels, karbunkels) zijn clusters van furunkels die onderhuids met elkaar verbonden zijn en een diepere ettering en littekenvorming veroorzaken. Zij kunnen gepaard gaan met hoge koorts en uitputting. Ze zijn kleiner en oppervlakkiger dan subcutane abcessen. De diagnose wordt gesteld door het uiterlijk. Zowel furunkels als karbonkels kunnen gezonde jonge mensen treffen, maar komen vaker voor bij zwaarlijvige mensen, mensen met een verzwakt immuunsysteem (inclusief mensen met neutrofiele afwijkingen), oudere mensen, en mogelijk mensen met diabetes. Geclusterde gevallen kunnen voorkomen bij mensen die wonen in drukke ruimten met een relatief slechte hygiëne of bij contacten van patiënten die besmet zijn met virulente stammen. Predisponerende factoren zijn onder meer bacteriële kolonisatie van huid of neusgaten, een warm en vochtig klimaat, en occlusie of abnormale folliculaire anatomie (bv. comedonen bij acne). Methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) is een veel voorkomende oorzaak. Furunkels komen vaak voor in de hals, op de borsten, in het gezicht en op de billen. Ze zijn oncomfortabel en kunnen pijnlijk zijn als ze dicht op onderliggende structuren zitten (bv. op de neus, het oor of de vingers). Uiterlijk is het een knobbel of pustel die necrotisch weefsel en sanguinachtig pus afscheidt.

Symptomen   
Een harde, rode, pijnlijke bult. Meestal op behaarde lichaamsdelen zoals gezicht, oksel.
Het haarzakje vult zich met pus en zwelt op. Na enkele dagen tot weken breekt de steenpuist open.

Oorzaak   
Vuil, slechte hygiëne, te strakke kleding, extreem zweten, broeierige warmte.
Steenpuisten komen vaker voor bij mensen met een verminderde afweer, bloedarmoede,
overgewicht en suikerziekte.

Preventie   

  • preventie
    • goede hygiëne, geen strakke kleding
    • gezond eten en voldoende nachtrust
  • profylaxe (medische middelen om de ziekte te voorkomen)
    • geen

Diagnose   
Zie symptomen.

Behandeling   

  • zelf
    • de omgeving goed schoonhouden met water en zeep, gebruik daarbij elke keer een schoon washandje en handdoek
    • nooit de steenpuist uitdrukken, de kans is dan groot op een onderhuidse uitbarsting waardoor de ontsteking zich onderhuids verspreid
    • als de puist is opengebarsten, de puist en de omringende huid voorzichtig schoonmaken met povidonjood (betadine) en bedekken met een gaasje; de puist tweemaal per dag op deze manier schoonmaken; elke keer handen zorgvuldig wassen
    • er zijn geen (genees)middelen die het openbarsten van de puist bespoedigen
  • arts
    • bij meerdere steenpuisten bij elkaar (karbonkel), steenpuist in neus of oor
    • als steenpuisten regelmatig terugkeren


Bronnen:

  • Merck Manual, professional version
  • Beers, Marc H. (red.), 2005, 2e druk. Merck Manual Medisch Handboek. Bohn Stafleu van Loghum. 1970 blz. ISBN 978-90-313-4300-5.  blz.1230-1231

Laatste wijziging: 5 januari 2022 Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek

  Einde van de pagina