| Plexusaandoeningen | meer hersenen, ruggenmerg en zenuwstelsel |
|
|
Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de online versie van de
- pijn, zwakte en gevoelsverlies treden op in een arm of been of een deel daarvan
- elektromyografie en zenuwgeleidingsonderzoek helpen artsen de schade te lokaliseren, en magnetische resonantiebeeldvorming of computertomografie helpt de oorzaak te achterhalen
- soms verbetert de behandeling van de aandoening die het probleem veroorzaakt de zenuwfunctie
De grote plexussen zijn de:
- de plexus brachialis, die zich in de nek en schouders bevindt en die zenuwen door de armen verdeelt
- de plexus lumbosacralis, die zenuwen naar het bekken en de benen verdeelt
De plexus lumbosacraal omvat de:
- lumbale plexus, gelegen in de onderrug
- sacrale plexus, gelegen in het bekken
Vier zenuwplexussen
In de romp van het lichaam bevinden zich vier zenuwplexussen:
- de cervicale plexus zorgt voor zenuwverbindingen naar het hoofd, de nek en de schouder
- de plexus brachialis zorgt voor verbindingen naar de borst, schouders, bovenarmen, onderarmen en handen
- de lumbale plexus geeft verbindingen naar de rug, buik, lies, dijen, knieën en kuiten
- de plexus sacralis staat in verbinding met het bekken, de billen, de genitaliën, de dijen, de kuiten en de voeten
Omdat de lumbale en sacrale plexus met elkaar verbonden zijn, worden ze ook wel de lumbosacrale plexus genoemd.
De ruggenmergzenuwen in de borstkas sluiten niet aan op een plexus. Het zijn de intercostale zenuwen, die zich tussen de ribben bevinden.
Oorzaak
De meest voorkomende oorzaken van schade aan een plexus zijn:
- lichamelijk letsel
- kanker
Een ongeval waarbij aan de arm wordt getrokken of de arm bij de schouder ernstig wordt gebogen, kan de plexus brachialis (gelegen bij de schouder) beschadigen. Bij pasgeborenen kan de plexus brachialis tijdens de geboorte beschadigd raken als bij de bevalling moet worden getrokken of andere manoeuvres moeten worden uitgevoerd. Een val kan de plexus lumbosacralis (gelegen bij de heup) beschadigen.
Een kanker die groeit in de borst of het bovenste deel van de long kan de plexus brachialis binnendringen en vernietigen. Kanker van de darm, blaas of prostaat kan de plexus lumbosacralis binnendringen. Andere massa's, zoals een niet-kankerachtige (goedaardige) tumor, een abces of een bloedzak (hematoom), kunnen plexusstoornissen veroorzaken door druk uit te oefenen op een plexus.
Diabetes of bestraling voor borstkanker, die zenuwen in het hele lichaam kunnen beschadigen, kunnen ook zenuwen in een plexus beschadigen.
Acute brachiale neuritis (Parsonage-Turner syndroom, of neuralgische amyotrofie) is een plotselinge storing van de plexus brachialis door een ontsteking en niet door letsel of kanker. Het wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een auto-immuunreactie - waarbij het lichaam antilichamen produceert die de eigen weefsels aanvallen - of door een virus. Deze aandoening komt voornamelijk voor bij mannen. Het komt meestal voor bij jonge volwassenen, maar kan op elke leeftijd voorkomen.
Symptomen
Een storing in de plexus brachialis veroorzaakt pijn, zwakte en gevoelsverlies in een arm.
De hele arm of een deel ervan (zoals de onderarm of biceps) kan aangetast zijn.
Als de oorzaak een letsel is, verloopt het herstel meestal langzaam, gedurende enkele maanden.
Sommige ernstige verwondingen veroorzaken blijvende zwakte.
Acute brachiale neuritis veroorzaakt hevige pijn in de bovenarmen en schouders. Meestal wordt de arm zwak en zijn de reflexen aangetast naarmate de pijn verdwijnt. Mensen kunnen soms geen o maken met hun duim en wijsvinger. De zwakte ontwikkelt zich binnen 3 tot 10 dagen. Daarna winnen mensen in de loop van de volgende maanden hun kracht terug.
Een storing in de plexus lumbosacralis veroorzaakt pijn in de onderrug en het been en ook zwakte en gevoelloosheid in een been of een deel daarvan (zoals de voet of de kuit). Het herstel hangt af van de oorzaak.
Diagnose
- elektromyografie en zenuwgeleidingsonderzoek
- magnetische resonantiebeeldvorming (MRI-scan) of computertomografie (CT-scan)
Artsen vermoeden dat een plexus betrokken is wanneer de symptomen zich bevinden in een deel van het lichaam dat door een specifieke plexus wordt bevoorraad. De plaats van de symptomen geeft aan welke plexus is aangetast.
Elektromyografie en zenuwgeleidingsonderzoek kunnen ook helpen bij het lokaliseren van de schade.
Beeldvorming met magnetische resonantie (MRI-scan) of computertomografie (CT-scan) kan helpen bepalen of een kanker, een andere massa of een verwonding de plexusstoornis veroorzaakt.
Behandeling
- behandeling van de oorzaak
- wanneer kanker of letsel de oorzaak is, soms een operatie
De behandeling van een plexusstoornis hangt af van de oorzaak. Kanker bij de plexus kan worden behandeld met bestraling, chemotherapie of beide. Soms moet een kanker of een andere massa die de plexus beschadigt, operatief worden verwijderd.
Als diabetes de oorzaak is, kan controle van de bloedsuikerspiegel helpen.
Artsen schrijven soms corticosteroïden voor bij acute brachiale neuritis en andere plexusaandoeningen waarvan men denkt dat ze worden veroorzaakt door een auto-immuunreactie, maar deze medicijnen hebben geen bewezen voordeel.
Wanneer een letsel de oorzaak is, kan tijd voor genezing voldoende zijn, maar soms is een operatie nodig.
Bronnen:
- Merck Manual, professional version
- Merck Manual, consumer version
- Wiki Nederlandstalig
- Wiki Engelstalig
| Laatste wijziging: 31 mei 2023 | Colofon Disclaimer Privacy Zoeken Copyright © 2002- G. Speek |