Kanker, risicofactoren meer kanker  

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat zijn de Risicofactoren voor kanker
Een risicofactor is iets dat u een grotere kans (risico) geeft om een bepaalde ziekte te krijgen.
Als je een risicofactor voor kanker hebt, betekent dit dat je meer kans hebt dan de gemiddelde persoon om kanker te krijgen.
Het hebben van een bepaalde risicofactor betekent echter niet dat je ook kanker krijgt.

Risicofactoren voor kanker zijn onder andere:   

  • het hebben van bepaalde genen (eigenschappen die je van je ouders en grootouders erft)
  • in de buurt zijn van bepaalde chemicaliën op het werk of in het milieu
  • bepaalde dingen eten of drinken
  • blootgesteld zijn aan straling
  • het hebben van bepaalde infecties

Kankerverwekkende stoffen zijn dingen die soms kanker veroorzaken. Meestal is uw risico op kanker hoger als u aan meer van een kankerverwekkende stof wordt blootgesteld of als u er langer aan wordt blootgesteld.

Wat zijn genetische risicofactoren voor kanker?   
Elke cel van uw lichaam bevat genen. Genen zijn de instructies die elk van uw cellen vertellen wat ze moeten doen. Genen vertellen cellen wanneer ze moeten groeien, wanneer ze moeten stoppen met groeien en welke stoffen ze moeten maken. Bijvoorbeeld, bepaalde genen vertellen cellen in je maag om maagzuur te maken.
Soms kan een van je genen slecht gaan op een manier die een cel kankerachtig maakt. Een gen kan slecht worden als:

  • het gen is beschadigd door iets waaraan je bent blootgesteld (een omgevingsfactor)
  • het gen is verkeerd gekopieerd tijdens de normale celgroei

Minder waarschijnlijk is dat u een kankergen van een van uw ouders heeft geërfd. Soms hebben mensen in een familie meer kans op een bepaalde vorm van kanker. Een kankerverwekkend gen kan in die familie voorkomen. Eén kankerverwekkend gen, BRCA genaamd, verhoogt het risico op borstkanker.

Wat zijn milieurisicofactoren voor kanker?   
In de buurt zijn van bepaalde dingen kan uw kansen op kanker verhogen, waaronder:

  • tabaksrook:  long-, mond-, keel-, slokdarm-, nier- en blaaskanker
  • asbest (een minerale vezel gebruikt voor isolatie en andere bouwmaterialen):  longkanker en mesothelioom (kanker in de weefsels van de longen)
  • zonlicht:  huidkanker
  • röntgenstralen:  leukemie en kanker in het aan straling blootgestelde orgaan
  • radon (een radioactief gas dat uit de grond komt en zich in kelders kan ophopen tot schadelijke niveaus):  longkanker

Sommige op het werk gebruikte chemicaliën (zoals benzeen, chromaten, nikkel, bepaalde pesticiden en vinylchloride) kunnen kanker veroorzaken.

Geografie (waar je woont) kan van invloed zijn op je kansen om kanker te krijgen. Eén reden is dat mensen in verschillende gebieden aan verschillende hoeveelheden kankerverwekkende stoffen worden blootgesteld. Een andere reden is dat mensen in verschillende gebieden verschillende genetische risicofactoren kunnen hebben.

Wat zijn andere risicofactoren voor kanker?   

Uw leeftijd:

  • meer dan de helft van de kankers gebeurt bij mensen ouder dan 65 omdat oudere mensen langer zijn blootgesteld aan carcinogenen (dingen die kanker kunnen veroorzaken)

Dieet:

Alleen al overgewicht of obesitas kan uw risico op borst-, baarmoeder-, darm-, nier- en slokdarmkanker verhogen.

Bepaalde medicijnen:

  • oestrogeen en diethylstilbestrol (DES):  borstkanker
  • sommige medicijnen tegen kanker verhogen het risico dat u later een andere vorm van kanker krijgt

Straling, opzettelijk om medische redenen of per ongeluk:

  • van medische tests (röntgenstralen, CT-scan) of bestralingstherapie
  • onopzettelijke blootstelling aan radioactief materiaal of nucleaire straling als gevolg van een ongeval in een elektriciteitscentrale

Infecties met bepaalde virussen en bacteriën:

Ontstekingsziekten (langdurige ontsteking van bepaalde organen) kunnen het risico op kanker verhogen:


Bronnen:

Laatste wijziging: 29 april 2023 Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek

  Einde van de pagina