Hoogteziekte meer verwonding en vergiftiging  
  Hypobaropathie

 Het onderstaande is de letterlijke vertaling van de samenvatting ('Quick Facts: Just the basics on this topic') uit de online versie van de Merck Manual, consumer version.    Lees meer over de Merck Manuals.

Wat is het?   
Hoogte is de afstand boven zeeniveau. Als je naar grotere hoogten gaat, bevat de lucht minder zuurstof. Hoogteziekte treedt op wanneer je je op een hoogte bevindt met minder zuurstof dan je gewend bent. Bij veel mensen gebeurt dit boven de 2400 meter. Sommige mensen kunnen tot veel grotere hoogten gaan zonder symptomen te krijgen.

  • hoe hoger je gaat en hoe sneller je daar bent, hoe meer kans je hebt om hoogteziekte te krijgen
  • de meeste mensen krijgen alleen hoofdpijn, vermoeidheid, een maag die van streek is, en slaapproblemen
  • sommige mensen krijgen een gevaarlijke zwelling van hun hersenen of vochtophoping in hun longen
  • je behandelt hoogteziekte door naar een lagere hoogte te gaan
  • je kunt hoogteziekte voorkomen door rustig de tijd te nemen om de hoogte in te gaan
  • een beproefde methode is ook: ga de hoogte in en daal weer een paar honderd meter af om te slapen
  • bepaalde medicijnen kunnen ook helpen om hoogteziekte te voorkomen

Soorten   
Er zijn 3 soorten hoogteziekte:

  • acute bergziekte: De mildste vorm van hoogteziekte, met symptomen die meestal 1 of 2 dagen duren
  • high-altitude cerebraal oedeem (HACE): een ongewoon en soms fataal medisch noodgeval dat zwelling van de hersenen veroorzaakt
  • high-altitude pulmonary edema (HAPE): een ernstige en soms fatale medische noodsituatie die ademhalingsmoeilijkheden veroorzaakt en ervoor zorgt dat vocht uw longen vult

Oorzaak   
Hoogteziekte wordt veroorzaakt door het reizen naar een grote hoogte waar de lucht die je inademt minder zuurstof bevat. Je hebt een grotere kans op symptomen als je te snel naar een grotere hoogte reist of als je op grote hoogte slaapt.
Je loopt een verhoogd risico op hoogteziekte als:

  • je het eerder hebt gehad
  • je normaal op een zeer lage hoogte leeft
  • je jezelf te veel inspant (overbelast)

Medische problemen zoals astma, COPD en hartaandoeningen zijn GEEN risicofactoren voor hoogteziekte. Als je echter een ernstige medische aandoening hebt, kan een laag zuurstofgehalte op grote hoogte gevaarlijk zijn.

Symptomen   
De symptomen zijn afhankelijk van het type hoogteziekte dat u heeft.
Bij acute bergziekte kunt u binnen 6 tot 10 uur na de reis naar meer dan 2500 meter last krijgen van:

  • hoofdpijn
  • licht gevoel in het hoofd
  • verlies van eetlust, maagklachten of overgeven
  • u bent moe, zwak of chagrijnig
  • moeite met slapen
  • soms verwarren mensen deze symptomen met een kater, migraine, extreme vermoeidheid of een virusinfectie

HACE veroorzaakt zwelling van de hersenen die kan leiden tot:

  • hoofdpijn
  • verwarring
  • onvast en onhandig lopen
  • indien niet snel behandeld, kan HACE leiden tot toevallen, coma en de dood

HAPE kan optreden 24 tot 96 uur nadat u snel naar grote hoogte bent gereisd. De symptomen zijn 's nachts erger als u gaat liggen en kunnen zeer snel ernstiger worden.
HAPE veroorzaakt longproblemen zoals:

  • droge hoest en kortademigheid na lichte activiteit
  • kortademigheid terwijl u rust
  • een blauwachtige kleur in uw huid, lippen en nagels
  • soms naar adem snakken, roze of bloederig slijm ophoesten en gorgelende geluiden maken tijdens het ademen
  • als HAPE niet snel wordt behandeld, kan het fataal zijn
  • mensen die op grote hoogte leven, kunnen HAPE krijgen wanneer ze naar huis terugkeren na een kort verblijf op lagere hoogte (dit wordt re-entry pulmonaal oedeem genoemd)

Zelfs als u niet een van deze vormen van hoogteziekte heeft, kunt u symptomen hebben van het verblijf op grote hoogte, zoals:

  • zwelling van handen, voeten en gezicht - dit komt vaak voor en gaat meestal na een paar dagen over
  • hoofdpijn, zonder andere symptomen van acute bergziekte
  • kleine bloedingen aan de achterkant van het oog (netvliesbloedingen), na reizen boven de drie kilometer
  • netvliesbloedingen kunnen soms een kleine blinde vlek in uw zicht veroorzaken, maar de blinde vlek gaat meestal weg nadat u naar een lagere hoogte bent gereisd

Diagnose   
Artsen kunnen aan de hand van uw symptomen vaststellen of u hoogteziekte heeft. Ze kunnen ook:

  • met een stethoscoop naar uw borstkas luisteren om te zien of u vocht in uw longen heeft
  • een röntgenfoto van uw borst maken
  • de hoeveelheid zuurstof in uw bloed testen

Behandeling   
De behandeling hangt af van uw symptomen en van het type hoogteziekte dat u heeft. De beste eerste stap in de behandeling van alle soorten hoogteziekte is:

  • naar een lagere hoogte gaan

Bij milde symptomen zullen artsen u:

  • rusten
  • vermijd om naar een grotere hoogte te gaan tot de symptomen verdwijnen
  • veel vocht drinken
  • geneesmiddelen zoals ibuprofen of acetaminophen tegen hoofdpijn innemen

Bij ernstige acute bergziekte zullen artsen:

  • u naar een lagere hoogte laten reizen
  • u extra zuurstof geven
  • u medicijnen tegen de hoogte laten innemen, zoals acetazolamide of dexamethason
  • als de symptomen ernstig zijn en als reizen naar een lagere hoogte niet mogelijk is, laten artsen u soms zuivere zuurstof ademen terwijl u in een speciale hogedrukzak ligt (hyperbare zuurstoftherapie)

Preventie   
De beste manier om hoogteziekte te voorkomen is langzaam naar grotere hoogten te reizen, zodat uw lichaam de tijd heeft om zich aan te passen. De hoogte waarop u slaapt heeft het grootste effect op u.
Fysiek fit zijn beschermt je niet tegen hoogteziekte.
De meeste mensen wennen gemakkelijk aan hoogtes tot 2.400 meter zonder speciale voorzorgsmaatregelen. Maar de aanpassing aan grotere hoogten, vooral boven de 3.000 meter, kan vele dagen of weken duren. Om tot die hoogte te klimmen, mogen klimmers hun slaaphoogte slechts met ongeveer 300-500 meter per dag verhogen en moeten ze om de 3 of 4 dagen een dag vrij nemen van het hoger klimmen.
Andere manieren om hoogteziekte te voorkomen:

  • vraag uw arts voordat u op reis gaat of u medicijnen tegen hoogteziekte kunt nemen
  • vermijd zware activiteit wanneer u op een hooggelegen plaats aankomt
  • gebruik geen alcohol, opioïden of slaapmedicijnen
  • als u eerder hoogteziekte heeft gehad, let dan op tekenen dat u het weer krijgt en reis zo nodig naar een lagere hoogte
  • misschien helpt ginkgo

Bronnen:

  • Merck Manual, professional version
  • Merck Manual, consumer version
  • Beers, Marc H. (red.), 2005, 2e druk. Merck Manual Medisch Handboek. Bohn Stafleu van Loghum. 1970 blz. ISBN 978-90-313-4300-5.  blz.1683-1686
  • Willems, H. 2001. Hoe blijf ik gezond in de hoogte. Amsterdam, Koninklijk Instituut voor de Tropen. ISBN 90-6832-140-4

Laatste wijziging: 15 januari 2022 Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek

  Einde van de pagina