Het motorblok tunen

Algemeen
Bijna alle motoren in moderne auto’s worden door een computer (regelapparaat, ECU) aangestuurd. Deze regelt continu bijvoorbeeld de ingespoten hoeveelheid brandstof, de turbodruk en (bij benzine) het ontstekingstijdstip. Bij chiptuning worden een aantal parameters (o.a. de bovenstaande drie) geoptimaliseerd, beter op elkaar afgestemd. Bij auto's met een laaddrukverhoging (compressor of turbo) wordt de laaddruk iets verhoogd. Er word dus met (chip)tuning op een gecontroleerde manier een betere balans gevonden in het prestatieverloop van de motor. Dit alles resulteert bij motoren met turbo of een andere vorm van laaddrukverhoging in een prestatie-verbetering van 20-25%, zonder dat het ten koste gaat van de betrouwbaarheid en levensduur. Die toename is voornamelijk terug te vinden in koppel (trekkracht, Nm) en vermogen (pk). De topsnelheid wordt slechts marginaal verhoogd. Bij atmosferische motoren is de winst bij (chip)tuning zo’n 4 à 6%. Bij een onveranderde rijstijl is een (minimale) vermindering van brandstofverbruik realiseerbaar omdat door (chip)tuning het rendement van de motor wordt verhoogd. De motor wordt sowieso wat levendiger en reageert sneller en mooier op gaspedaalbewegingen. Een ervaren en deskundige tuner kan op verzoek nadruk leggen op een mooie vlakke koppelkromme.

Waarom niet af-fabriek?
De autofabrikant produceert grotendeels gestandaardiseerde producten die in bijna alle landen van de wereld hun toepassing kunnen vinden. Er wordt daarbij rekening gehouden met sterk wisselende brandstofkwaliteiten en minder goede motoroliën. In West-Europa zijn de brandstoffen en toegepaste motorolie echter van een zodanig goede kwaliteit en worden over het algemeen de onderhoudsintervallen goed aangehouden waardoor een optimalisatie van de software voor het motormanagementsysteem mogelijk bleek met behoud van de wettelijk vastgestelde uitlaatgasemissie-eisen.


Fiat Ducato, 160 Multijet    motorfabrikant: SOFIM;  motorcode: F1CE0481D
2999 ccm (boring-slag: 95.8-104 mm), 4 cilinders, 4 kleppen per cilinder, twee nokkenassen, common rail, wastegate turbo.

Fabrieksopgave: max. vermogen: 157 pk (115.5 kW) bij 3500 rpm; max. koppel: 400 Nm bij 2000 rpm (≥ 390 Nm bij 1500-2500 rpm).
De motor van mijn camper is ook getuned. Niet omdat ik meer vermogen en koppel wilde (wel leuk 'meegenomen'), voornamelijk omdat ik een (veel) vlakkere koppelkromme wilde hebben én (nog belangrijker) een rustiger gaspedaalreactie. De 3.0 M-jet heeft standaard een onrustige gaspedaalreactie omdat 75% van het vermogen in de eerste 30% van het gaspedaal zit. Hij reageert dus nogal heftig / hitsig op de eerste 2 cm gaspedaal. Je hebt een fluwelen rechter voet nodig, anders is wegrijden ongecontroleerd. Met name in rustig (stads)verkeer is dat niet aangenaam. Een 3.0 M-jet met een zware aanhanger krijg je niet zonder wielspin van z'n plek. Daarom heb ik eens goed om me heen gekeken en gevraagd bij bekende tuners naar de mogelijkheden voor mijn Ducato. En dan kom je uit bij Squadra tuning die gespecialiseerd is in Fiat en Alfa Romeo. Ik heb gekozen voor de 'medio' tuning. Geen 'massimo', want ik hoef geen maximaal mogelijke pk's en koppel.

Na de tuning: max. vermogen: 175 pk (130 kW) bij 3500 rpm; max. koppel: 456 Nm bij 1800-2000 rpm (≥ 440 Nm bij 1800-2500 rpm; ≥ 400 Nm bij 1500-3000 rpm).
Squadra Tuning heeft op mijn verzoek extra aandacht gegeven aan een mooie vlakke koppelkromme en heeft het vermogen netjes verdeeld over het hele bereik van het gaspedaal. De auto rijdt nu duidelijk rustiger, gladder, soepeler, makkelijker (een 'wereld van verschil'). Het stationair toerental is 50 rpm verhoogd om beter trillingsvrij stationair te lopen. Bij hoge motortemperaturen wordt het koppel gereduceerd. De EGR is softwarematig dicht gezet en de ECU is voorzien van de laatste fabrieks-updates. Bijkomend voordeel is dat de auto nu niet meer zo agressief reageert als de cruise control wordt hervat. Af en toe denk ik nog dat ik vermogen 'mis' bij lage toerentallen, maar ja dat is nu netjes uitgesmeerd.

Brandstofverbruik. Een hot item natuurlijk omdat veel tuners claimen dat de auto zuiniger wordt na het tunen. Squadra Tuning claimt dat trouwens niet. Een eventueel gunstiger brandstofverbruik kan ik zo snel na het tunen nog geen harde cijfers over hebben. Dan moeten er eerst meerdere tanken diesel doorheen. Ik kan dus alleen afgaan op hetgeen in het dashboard als 'actueel verbruik' wordt aangegeven. En mijn indruk (niet meer dan dat) is dat de camper 'een half streepje' zuiniger is geworden (1 op 9.5 i.p.v. 1 op 9.0).
Een jaar en 11.000 km later is het beeld duidelijker geworden:
   voor de tuning:   4391 km   493.34 liter   1 op 8.90
   na de tuning:   11174 km   1200.78 liter   1 op 9.31
Maar nu de vraag  'komt dat verschil in brandstofverbruik door de tuning'?   Antwoord: 'ja, maar...'.
Of het aanpassen en optimaliseren van het motormanagment van invloed is, daar kom je alleen achter in nauwkeurig beheersbare test-omstandigheden, niet door met de camper op vakantie te gaan (airco aan/uit scheelt al 0.5km per liter brandstof). Zelf denk ik dat het aanpassen van de gaspedaal-reactie de belangrijkste oorzaak van het zuiniger rijden is en dat valt natuurlijk ook onder 'tunen'. Want voor het tunen zat je bij half gas op 75% van het vermogen. En na het tunen op 50%. En de eerste helft van je gaspedaal daar rij je 90% van de tijd mee.

Campertuning door Squadra Tuning

Laatste wijziging: 08 juni 2014. Colofon  Disclaimer  Privacy  Zoeken  Copyright © 2002- G. Speek

  Einde van de pagina